رفرکتومتر یکی از تجهیزات آزمایشگاهی است که از طریق تعیین ضریب شکست گازها، مایعات و جامدات نیمه شفاف، برای تعیین میزان ناخالصی ماده یا مواد حل شده در آب به کار می رود. بدین صورت که با روش عبور تابش نور از لایه ای از آن مایع که ماده مورد نظر در آن حل شده و تعیین عبور انکساری (شکست) از منشور شیشه ای در تعیین غلظت به کار می رود.
امروزه در علوم آزمایشگاهی با استفاده از انواع رفرکتومتر علاوه بر قند می توان چربی ، شوری، PH آب و حتی ارزش غذایی را به دست آورد. همچنین میزان اوره و پروتئین خون، میزان نمک موجود در آن و غلظت مایعات را نیـز می توان بـا استفاده از رفرکتومتر اندازه‌گیری کرد.
به عنوان مثال برای اندازه‌گیری غلظت نمک طعام در حوضچه‌های پرورش ماهی از رفرکتومتر استفاده می شود. در صنایع غذایی نیز این دستگاه کاربرد بسیار زیادی دارد مثلا در کارخانه های قند برای تعیین بریکس محلول قند مورد استفاده قرار می گیرد.
در پزشکی برای پی بردن به میزان اوره و پروتئین خون، میزان نمک موجود در آن و غلظت مایعات استفاده می شود و مهم‌ترین کاربرد آن تعیین غلظت Urine در آزمایشگاه است.
لازم به توضیح است که بریکس واحدی است که بیان کننده مقدار ذرات جامد موجود در یک محلول است و اصولا به غلظت و ویسکوزیته وابسته است.
اساس کار رفرکتومتر در تابش نور به شرط تکفام بودن آن و هدایت آن به سمت محلول مورد نظر و عبور آن است که چون این دو محیط با هم تفاوت دارند ، نور شکسته شده و با ضریب شکست محدود قابل دریافت است.